Seray Şahinler – Nobel Edebiyat Ödülü’nün bu yılki sahibi muhakkak oldu. Ödül, Güney Koreli muharrir Han Kang’a verildi. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi “Tarihi travmalarla yüzleşen ve insan ömrünün kırılganlığını açığa çıkaran ağır şiirsel düzyazısı” gerekçesiyle mükafatın Han Kang’a verildiğini duyurdu. Müellif, “Vejetaryen” romanıyla 2016’da edebiyat dünyasında Nobel’den sonraki en itibarlı ödüllerden biri kabul edilen Booker Ödülü’nün de sahibi olmuştu.
Han Kang aslında Nobel’in ‘ileriye dönük’ favorileri ortasındaydı. Edebiyat etrafları ve okurları bir gün kesinlikle ‘Nobel’i kazanacağından’ emindi. Ancak bu yılki favoriler ortasında ismi yer almıyordu ancak komite yeniden şaşırtmayarak, favori olsa bile ismi 2024 için konuşulmayan müelliflerden Kang’ı mükafatı layık gördü.
Kore edebiyatının dünyaya armağanı olarak addedilen Han Kang, 1970’te dünyaya geldi. Yonsei Üniversitesi’nde Kore lisanı ve edebiyatı kısmını bitirdi. 1993 yılında Edebiyat ve Toplum mecmuasında yayımladığı beş şiir ile edebi çıkışını şair olarak yaptı. Bir sonraki yıl “Red Anchor” isimli kitabı ile Shinmun Edebiyat Yarışması’nı kazanarak roman serüvenine başladı.
Yazarın dünya çapında en çok ses getiren kitabı ise “Vejetaryen” oldu. 2016’da yayımlanan ve 15 lisana çevrilen kitap Yonğhe isimli bir bayanın et yemeyi bırakmasıyla başlayan yıkıcı, çarpıcı ve yer yer ‘rahatsız edici’ bir öyküyü anlatıyordu. Kang’a Booker’ı kazandıran “Vejetaryen” onun dünya edebiyatındaki geleceğinin de habercisi oldu. Kitap birebir yıl 2016’nın En Uygun Kitapları Seçkisi ödülünün sahibi oldu.
Ataerkillik, şiddet, ıstırap ve insanlık temalarını irdeleyen Han Kang, romanlarında coğrafyasının geçmişini daima canlı tutuyor ve ferdî kıssaların bellekle birbirini tamamladığı bir cihan yaratıyor. Gwangju ayaklanmasını anlattığı romanı “Çocuk Geliyor”, 2019’da yayımlanmış ve tekrar çok ses getirmişti. Yazarın son kitabı ise tekrar bol ödüllü “Veda Etmiyorum” oldu. Han Kang’ın metafor ve imgeler eşliğindeki güçlü anlatısı olan roman Prix Médicis ve Prix Femina’ya layık görüldü. Geçtiğimiz aylarda April Yayıncılık tarafından Göksel Türközü çevirisiyle Türkçeye kazandırılan roman, üç bayanın bakış açısından Güney Kore tarihinin en travmatik olaylarından birini anlatıyor. 1948 yılında Jeju Adası’nda gerçekleşen katliama odaklanan muharrir, hafızanın bugünü nasıl ele geçirdiğini ilmek ilmek işliyor.
Ödüle doymuyor
54 yaşındaki Han Kang, 1999 yılında “Baby Buddha” romanı ile Kültür Bakanlığı 2000 Bugünün Genç Sanatçı Mükafatı, 2005 yılında “Mongol Spot” ile YiSang Edebiyat Mükafatı, 2010’da “Rüzgâr” ile Dongri Edebiyat Mükafatı, 2014’te “İnsan Kardeşler “ile Manhae Edebiyat Mükafatı, 2017 yılında “Atti umani (Human Acts)” ile İtalya’da Malaparte Ödülü’nün sahibi oldu. Han Kang, Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan birinci Güney Koreli müellif… Tıpkı vakitte 1901’den bu yana verilen 117 mükafatın 18’inci kadın müellifi oldu. Yeni romanların yeni mükafatları getireceğine ise herkes hemfikir.