TİCARET Bakanlığı, son dönemde internet üzerinden yapılan yurtdışı alışverişleri durdurmak üzere sert fren yaptı. Resmi Gazetede yayımlanan kararla yurtdışından posta yahut süratli kargo nakliyatı yoluyla gümrüksüz alışveriş yapma sonu 150 ’dan (5 bin 400 TL) 30 Euro’ya (bin 80 TL) düşürüldü. Kelam konusu limitler dahilinde eserlerden alınacak vergi ölçüsü da AB ülkeleri için yüzde 50, öteki ülkeler için yüzde 100 oranında artırıldı. Böylelikle gençlerin en çok tercih ettiği ve yurtiçinde ‘pahalı’ olan marka spor ayakkabılar başta olmak üzere birçok eser için fiyat avantajı bitmiş oldu. Bir öbür tabirle TEMU, Amazon, Shein üzere sitelerden alışveriş bölümü büyük ölçüde kapandı. Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın Kayseri’den işaretini verdiği kararın Çinli TEMU ve ABD’li Amazon’u durdurmak için alındığı yorumları yapıldı.
Dünkü kararla posta yahut süratli kargo nakliyeciliği yoluyla yurtdışından alışverişe iki sert tedbir geldi.
Bunlardan birincisi vergisiz alışveriş hududu yüzde 80 oranında düşürüldü. Yani 150 Euro’dan (5400 TL) 30 Euro’ya indirildi. İkincisi siparişler AB ülkelerinden geliyorsa bunlara uygulanan vergi oranı yüzde 20’den yüzde 30’a çıkarıldı. Başka ülkelerden (Çin, ABD, Hindistan gibi) gelenlerin vergisi ise yüzde 30’dan yüzde 60’a yani iki kat oranında artırıldı.
Yeni kararla vergisiz alışveriş hududu 30 Euro’ya inerken; ödenen vergi TEMU, Shein gibisi ABD, Çin, Singapur üzere ‘diğer ülkelerden’ geldiğinde oran yüzde 30’dan yüzde 60’a çıktı. AB ülkelerinden gelenler içinse bu vergi oranı yüzde 20’den yüzde 30’a yükseldi.
MARKA AYAKKABI ÖNE ÇIKIYORDU
Türkiye’de gençler bu siteleri bilhassa fiyatları 7 bin liraya kadar uzanan birtakım spor ayakkabıları alabilmek için tercih ediyordu. Yurtiçi mağazalarda denedikten sonra ayakkabıyı sipariş veren gençler, fiyatı 3 ila 4 bin liraya indirmiş oluyordu. Lakin yeni kararla bu çeşit siparişler imkânsız hale geldi.
Söz konusu karar için yürürlük tarihi ‘yayımı tarihinden’ 15 gün sonra olarak belirlendi. Münasebetiyle 6 Ağustos’ta yayımlandığı için 21 Ağustos’tan itibaren yürürlüğe girecek.
ALIŞVERİŞE KOŞMAYIN
Yetkililer, yeni kuralların 21 Ağustos sonrasında yürürlüğe gireceğini belirterek o tarihe kadar alışveriş yapılabileceğini söylüyorlar. Lakin sipariş 10-12 gün içinde ilgili gümrüğe gelmeyecekse yani 21 Ağustos’tan sonra Türk gümrüğüne girecekse yeni limit ve vergiler geçerli olacak. Bu durumda ABD ya da Çin’den satın aldığınız marka spor ayakkabının limiti 30 Euro’nun üzerindeyse olağan gümrük beyannamesine tabi hale geleceksiniz. Bir gümrük müşaviriyle anlaşacak, onun fiyatını ödeyecek, yüzde 17 gümrük vergisi, yüzde 30 ek gümrük vergisi, yüzde 20 KDV ödeyeceksiniz. Eser ihtisas gümrüğüne gelecek ve orada AZOR testine tabi tutulacak. Fakat bunların hiçbiriyle uğraşmak istemiyorsanız ‘siparişinizi’ iptal edeceksiniz.
6 Ağustos’tan evvel alışveriş yapanların siparişleri 21 Ağustos’tan evvel Türk gümrüğüne gelirse eski kurallara tabi olunacak.
SİNYALLER GELMİŞTİ
TBMM Sanayi Komisyonu’nda E-Ticaret Yasası’nda değişiklik görüşmeleri sırasında Çin devletinin teşvikleriyle TEMU’nun ucuz eserlerini Türkiye’de hiçbir vergi ödemeden sattığı vurgulanmıştı. Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan, “Şu anda yurtdışından satış yapan TEMU, Shein firmalarının Türkiye’de satışlarını günlük gözlemliyoruz. 2023 yılbaşında TEMU’nun süreç adedi 96, 2024 yılbaşında 6 bin 544 adet satışı varken, temmuz prestijiyle 612 bine çıktı. Burada satış yapanların tamamı Çinli, küçük firmalar, ’ler; bunların Türkiye’deki KOBİ’lere bu türlü bir savaş açması karşısında biz bu maddeyi çıkarmayı öngördük” demişti. Ticaret Bakanı Ömer Bolat da dört gün evvel Kayseri’de TEMU’ya ait bir soru üzerine “Konunun çok yakın takipçisiyiz ve çalışıyoruz, gerekli kararları da aldık önlemler manasında, çok yakında göreceksiniz” demişti.
HÜLLE MÜMKÜN MÜ?
Hürriyet’e bilgi veren uzmanlar, yeni vergi oranlarıyla bu sitelerden siparişlerin azalacağına dikkat çektiler. Lakin birtakım boşluklardan yararlanmanın da mümkün olabildiğini belirten uzmanlar, “Mesela 150 Euro sonu varken de 200 Euro’luk sipariş veren müşteriye, alışveriş sitesi ‘Ürününüzün fiyatını kaç , Euro beyan edelim’ diye soruyordu. Müşteri 20 Euro derse beyan bu halde veriliyordu. Mesela Ali Baba, bunu yapıyordu. Diyelim gümrük memuru ayakkabının fiyatının 20 dolar değil 200 dolar olduğunu fark ettiğinde ise şirket müşteriye sorup eseri geri gönderiyordu ya da vergisi ödenerek içeri alınıyordu” dedi.